Vụ việc giám thị một trường ở TP.HCM yêu cầu tám nam sinh cởi đồ để tìm thuốc lá điện tử mới đây chấn động dư luận không chỉ vì cách hành xử của giám thị mà còn là tiếng chuông báo động tình trạng gia tăng học sinh tìm đến với "làn khói thơm".

Không khó để bắt gặp cảnh học sinh đang mặc đồng phục sảng khoái nhả từng "làn khói thơm" trên đường phố, trong quán cà phê, thậm chí trong nhà vệ sinh trường học... Phóng viên Tuổi Trẻ ghi nhận thực trạng đáng báo động này.

"Không hút nhạt mồm, nhạt miệng lắm"

Ngồi tụm năm tụm bảy nhả khói phì phèo, liên tục chuyền tay nhau thuốc lá điện tử, khoảng chục học sinh coi thuốc lá điện tử như "vật bất ly thân" không thể rời tay khi chỉ vừa mới bước ra từ trường học... Đó là cảnh tượng phóng viên ghi nhận được trước cổng một trường THPT tại quận Hà Đông (Hà Nội).

Khoảng 12h30 ngày 18-4, tại một quán nước đối diện cổng trường này, một nhóm học sinh khoảng 15 em mặc đồng phục ngồi uống nước. Trong đó có 5-6 nam sinh hết hút thuốc lá lại lấy thuốc lá điện tử ra hút và thổi phì phèo vào mặt các bạn ngồi cạnh. Đến 12h40, các học sinh này mỗi người đi một hướng, khoảng 10 học sinh đi vào trường.

16h45, học sinh ra về. Vừa bước ra khỏi cổng trường, một số học sinh lập tức rút thuốc lá điện tử ra chuyền tay nhau vô tư hút trước mặt bạn bè và dọc đường về nhà.

Em Đ.T.K., học sinh lớp 11 trường này, cho biết bắt đầu sử dụng thuốc lá điện tử vào đầu năm lớp 11, tới nay đã được khoảng tám tháng. "Không hút thì nhạt mồm, nhạt miệng lắm" - K. nói. 

K. tiết lộ bạn bè của em cũng sử dụng thuốc lá điện tử, mỗi lần đi uống nước sẽ cùng lấy thuốc ra hút, thỉnh thoảng có mang tới lớp và hút trong nhà vệ sinh.

K. kể khi xem được những video giới thiệu thuốc lá điện tử trên Facebook, em rất tò mò và muốn dùng thử để thể hiện sĩ diện với bạn bè. Sau đó, K. xin chị gái tiền để mua quần áo nhưng thực chất mua thuốc lá điện tử.

"Em mua thuốc lá điện tử trên Facebook, chỉ cần đặt mua là người ta ship tới tận nơi. Việc mua thuốc lá điện tử rất dễ dàng. Giá một chiếc máy thuốc lá điện tử khoảng 300.000 đồng. Khi hút hết lại mua tinh dầu để nhỏ vào, một lọ tinh dầu em mua có giá 200.000 - 300.000 đồng. Tất cả đều mua chung một chỗ" - K. kể.

Thầy T., giáo viên tổng phụ trách một trường THCS tại Bắc Ninh, cho hay mới đây một học sinh đang học lớp 7 của trường đã mua thuốc lá điện tử rồi mang đến trường cho bạn bè hút thử và bán. Hành vi được nhà trường phát hiện do có các học sinh báo tin. Nhà trường đã mời phụ huynh của 12 học sinh (lớp 7 và lớp 8) tham gia mua và sử dụng thuốc lá điện tử ký cam kết không tái phạm.

"Khi viết tường trình, học sinh cho biết đã mua ở quán tạp hóa cách trường khoảng 300m. Một số học sinh khai mua trên mạng" - giáo viên này cho biết.

(Vừa tan trường, học sinh một trường THPT ở Hà Nội lôi ngay thuốc lá điện tử ra sử dụng)

 Nữ cũng hút thuốc lá điện tử

Theo quan sát của phóng viên, tại TP.HCM thường học sinh sẽ chọn những quán quen làm nơi "tá túc" sau mỗi giờ học chứ không vội hút ngay khi vừa ra khỏi cổng trường. Đối với những em sử dụng thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử, khói thuốc nhiều và có mùi nên hạn chế vào các quán cà phê máy lạnh mà sẽ tìm những quán có không gian ngoài trời thoáng mát, tiện ngồi lâu.

Trưa 18-4, ghi nhận của Tuổi Trẻ tại một quán cà phê trên đường Bác Ái (TP Thủ Đức) có hai em học sinh của một trường THPT gần đó ngồi phì phèo thuốc lá điện tử. Trên bàn, ngoài những ly nước còn có thuốc lá điếu, chai tinh dầu được dùng để châm thêm vào cây thuốc điện tử.

Chiều cùng ngày, ghi nhận của Tuổi Trẻ trước cổng trường THPT trên đường Nguyễn Xí (quận Bình Thạnh), một nhóm học sinh nam tụ tập bên ngoài cổng trường sau giờ tan học, di chuyển bằng xe máy đi về hướng đường Đặng Thùy Trâm. Các em này ghé vào một quán nước vỉa hè, ngồi uống nước và thay phiên nhau sử dụng thuốc lá điện tử, cứ bạn này hút xong chuyền tay cho bạn khác cùng hút.

Ngày 19-4, chúng tôi tiếp tục khảo sát trước cổng một trường THPT tại TP Thủ Đức. Rất nhiều học sinh tại đây tụ tập vào buổi trưa và chiều tối để sử dụng thuốc lá điện tử. Các em tụ tập thành từng nhóm, thi nhau hút. Không chỉ có các bạn nam, nhiều bạn nữ cũng sử dụng thuốc lá điện tử.

Trưa 19-4, một nhóm gồm 5-6 học sinh nam và bốn học sinh nữ ngồi trong quán cóc đối diện trường, vừa uống nước vừa xem điện thoại và thi nhau hút thuốc lá điện tử. Nhóm bốn bạn nữ hút chung một, hai thiết bị, người này hút xong thì chuyền cho người kia.

Em Vy, học sinh một trường THPT ở TP Thủ Đức, cho biết em thỉnh thoảng nhìn thấy các bạn sử dụng thuốc lá điện tử trong trường. "Em thấy trên mạng xã hội bảo thuốc lá điện tử rất hại, đặc biệt có chất gây ung thư nên em thấy sợ và không có ý định sử dụng. Ở trường thì thỉnh thoảng thấy các bạn hay dùng, trường có tổ chức các hoạt động tuyên truyền nhưng vẫn thấy các bạn sử dụng" - Vy nói.

(Cảnh thường thấy bên ngoài cổng một số trường học ở Hà Nội và TP.HCM, học sinh rời trường trên tay là thuốc lá điện tử - “vật bất ly thân”)

Trường cấm thì ra ngoài hút

Một giáo viên bậc THCS tại TP.HCM làm công tác chủ nhiệm nhiều năm cho biết ba năm trở lại đây cô rất đau đầu với việc học sinh sử dụng thuốc lá điện tử. Trường có đầu vào khá ổn, gia cảnh học sinh cũng ở mức trung bình khá nhưng tình hình sử dụng thuốc lá điện tử lại đáng báo động.

"Có một vài học sinh lén mang thuốc lá điện tử vào và hút trong trường, trong lớp nhưng sau đó tôi phát hiện và chấn chỉnh. Tuy nhiên, các em không bỏ hẳn mà lại chọn không gian ngoài nhà trường để hút thuốc" - cô giáo này chia sẻ.

Gia tăng người trẻ hút thuốc lá điện tử

Tại hội thảo khoa học chia sẻ kết quả nghiên cứu về tình hình sử dụng thuốc lá trong học sinh 13 - 15 tuổi ở Việt Nam năm 2022, do Bộ Y tế và Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức ngày 26-12-2022, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết tình hình sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trong giới trẻ đang có xu hướng gia tăng.

Tỉ lệ hút thuốc lá điện tử trên 15 tuổi tăng từ 0,2% năm 2015 lên 3,6% năm 2020, tập trung ở nhóm tuổi 15 - 24, chiếm 7,3%. Ở nhóm tuổi học sinh từ 13 - 15, tỉ lệ sử dụng thuốc lá điện tử là 3,5%, trong đó học sinh nam là 4,3% và học sinh nữ là 2,8%.